Урин дулаан цаг ирж айл бүр зусландаа гарч байр байшингаа засах, амины орон сууц шинээр барих, барьсан байшингаа юугаар яаж дулаалах, халуун хүйтэн усаа яаж шийдэх, халаалтаа юугаар шийдвэрлэх, ямар материалаар хийх, хаанаас чанартай материал худалдан авах зэрэг олон асуултууд урган гардаг. Бид энэ удаа амины орон сууцны халаалт, халуун усны шийдлийн талаар олон асуултын хариу болгож нэгэн хүнтэй ярилцахаар боллоо.
Халаалт болон сантехникийн бүтээгдэхүүнийг цогцоор нь худалдаалдаг компани олон байдгийг уншигч олон тэр бүр мэдэхгүй. Чанаргүй, олон нэр төрлийн бүтээгдэхүүнийг газар газраас цуглуулж багагүй зардал гаргасны дараа, түүнийгээ давсан их зардал гаргах тохиолдол ч бишгүйдээ тохиолддог. Барилгын материал, тэр дундаа байшингийн амин зүрх болсон халаалт, сантехникийн Европ стандартын чанартай материал худалдаалдаг “Нартын Голомт” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Б.Нямхүүтэй энэ талаар ярилцлаа.
Юуны өмнө танд энэ өдрийн мэндийг хүргэе? “Нартын Голомт” ХХК-ийн үйл ажиллагааны талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөч? Хэчнээн нэр төрлийн ямар бүтээгдэхүүнүүд худалдаалж байна вэ?
Манай компани 2012 онд байгуулагдсан. Ерөнхийдөө Европийн холбооны улсуудын сантехникийн материалыг Монгол улсад импортоор оруулж ирж, худалдаалдаг компани юм. Яагаад Европийн улсаас гэж уншигчид маань асуух байх. Манай улсын барилгын стандарт нь Европ стандарттай байдаг.Ямар ч барилгын амин чухал зүйл бол цахилгаан, сантехникийн асуудал байдаг. Халаалтгүй, цахилгаангүй, усгүй бол байшин биш балгас гэсэн үг шүү дээ. Тийм учраас бид барилгын болон амины орон сууцны гол зүйл болох сантехникийн материал, цэвэр бохир усны материал, цахилгаан халаалтын тогоо, хэрэглээний халуун усны бойлуур зэрэг бүтээгдэхүүнүүд оруулж ирдэг. Манай компанийн хувьд Европын холбооны зургаан улсаас бүтээгдэхүүнүүдээ худалдан авдаг. Одоогын байдлаар ОХУ, Польш, Турк, Итали, Франц, Герман улсаас сантехникийн материал импортоор оруулж ирэн худалдаалж байна. Турк улсаас ган хэвлэмэл радиатор оруулж ирж худалдаалдаг. Энэхүү радиатор нь бүх төрлийн барилгад өргөн ашигладаг шингэн бага хэрэглэдэг радиатор юм.
Хуучин социализмын үеийн байрнууд бүгд ширмэн радиатортой байдаг. Харин сүүлийн үеийн бүх барилгууд ган хэвлэмэл радиаторыг өргөн ашиглаж байна. Ширмэн радиатор нь ус их ордог учир том хэмжээний барилга болон амины орон сууцанд суурилуулж халаахад өндөр зардал гардаг байсан бол энэхүү ган хэвлэмэл радиатор нь шингэн бага ордог учир эдийн засгийн хувьд ч маш хэмнэлттэй болно. Бид Европийн болон олон улсын стандартад нийцсэн чанартай, аюулгүй, баталгаатай бүтээгдэхүүнийг судалж Монгол улсдаа импортоор оруулж ирж худалдаалдаг.
Польш улсаас бид сантехникийн цэвэр, бохир усны хоолой болон холбох хэрэгсэл, амины орон сууцны халаалтын цахилгаан тогоо “KOSPEL” брендийн зуухыг оруулж ирдэг. Франц улсаас бид Атлантик группийн 30-300 литрийн багтаамжтай хэрэглээний халуун усны бойлуур оруулж ирж худалдаалж байна. Хэрэглээний халуун усны бойлуур гэдэг нь, зусланд амьдарч байгаа, эсвэл төвийн бүсэд халуун ус очдоггүй газарт энэхүү бойлуурыг хэрэглэнэ гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл өдөр тутам хэрэглэх халуун усаа энэ бойлуураар халааж, яг л орон сууцад амьдарч байгаа мэт тухтай амьдарна. Харин ОХУ-аас барилгын гадна, дотор бохирын хоолой, холбох хэрэгслийг импортоор оруулж ирдэг. Мөн Польшийн “Кан-Терм” брендийн цэвэр усны хуванцар хоолой, холбох хэрэгсэл оруулж ирж худалдаалж байна. Сүүлийн үеийн барилгууд цэвэр усны системдээ төмөр турба хэрэглэхээс аль болох татгалздаг болж байна. Учир нь төмөр труба нь амархан зэвэрдэг, цоордог, эдэлгээний хувьд нас богинотой гэх мэт сөрөг асуудлууд их гардаг. Тэгвэл манай оруулж ирж худалдаалж буй РPR хуванцар хоолойг хэрэглэснээр бид зэвтэй ус уухгүй, мөн эдэлгээний хугацаа урт, суурилахад хялбар гэдгээрээ давуу талтай. Эдгээр бүтээгдэхүүнүүд бүгдээрээ Европийн улсад хэрэглэгдээд 30-40 жил болчихсон, эрүүл ахуйн шаардлагыг хангасан чанартай бүтээгдэхүүнүүд байгаа.
Хуванцар хоолой гэлээ. Энэ нь хуучны төмөр трубанаас ямар ялгаатай юм бэ?
Жишээлбэл зарим барилгууд хэрэглээний халуун усны системээ хийхдээ төмөр трубагаар хийсэн байдаг. Манай улсын ус хатуулаг, эрдэс ихтэй учир тухайн турба нь 5-10 жил болоод цоордог. Харин бидний оруулж ирж байгаа энэхүү бүтээгдэхүүн маань пластик хуванцар хоолой учир зэврэхгүй олон жилийн настай бүтээгдэхүүн юм. Нэгдүгээрт хийж байгаа хүндээ хялбар угсрахад амар байдаг. Хөнгөн учир зөөхөд хялбар мөн тусгай багажаар 220 градусаар халааж нааж холбодог учир найдвартай бат бөх болдог. Мөн эдэлгээний хувьд үйлдвэрээсээ 50 жилийн баталгаатай ирдэг. Төмөр трубатай жишээ хэлэхэд ихэнх иргэд шинээр байр худалдан авахдаа сантехник мэдэхгүй учир тухайн барилгын гадна өнгө үзэмж ерөнхий байдлыг нь хараад худалдан авдаг. Барилга бол хэрэглэгчдэд 30 жил биш 3-н жилийн баталгаа өгдөг. Гэтэл тухайн барилгын сантехникийн шугам хоолой нь 5-10 жил болоод цоорчихвол худалдан авсан хэрэглэгчдэд энэ нь эдийн засгийн хувьд их хохиролтой. Ийм асуудал гарахад СӨХ хэрэглэгч нар хамтраад барилгынхаа сантехникийн асуудлаа цогцоор нь шийдвэрлэж сольж чадах уу? Хөрөнгө мөнгө цаг хугацаа зэрэг олон асуудлууд гарч ирнэ. Тэгвэл хуванцар хоолой буюу PPR-ийн хувьд химийн ямар нэгэн урвал явагдахгүй, мөн зэврэхгүй учир хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй. Мөн барилгын чанарт ч нөлөөлнө. Тухайн барилгын чанар нь материалаас шууд шалтгаална. Харин сүүлийн үеийн барилгын компаниуд энэ асуудлыг ойлгож цаг үеэ даган энэхүү хуванцар труба болон холбох хэрэгслийг ашиглах болсон.
Олон улсын стандарт гэж ярьдаг. Хуучны төмөр трубануудын хувьд манайх шиг эрс тэс уур амьсгалтай газарт өнөөдрийг хүртэл хэрэглэсээр ирсэн. Тэгвэл PPR хоолой, төмөр труба шигээ эдэлгээ дааж чаддаг уу?
Сүүлийн 10-аад жилийн хугацаанд манай барилгын салбарынхан энэхүү хуванцар хоолойг түлхүү хэрэглэж байгаа. Мөн хэрэглэгчид сантехникийн анхан шатны ямар ч мэдлэг, мэдээлэл байдаггүйгээс буруу бүтээгдэхүүн сонгож буруу холболт хийсэн байдаг. Жишээлбэл агааржуулалтад хийх ёстой хоолойг бохирын хоолойны оронд хэрэглээд хөрсөнд булсан байдаг. Хуванцар хоолой нь дотроо олон янзын ялгаатай байгаа. Агааржуулалтын, бохир усны, цэвэр усны, өндөр даралттай усны, химийн гаралтай усны хоолой гэх мэт. Тэгэхээр хуванцар хоолой болгон сайн биш, бас даац авах чадал, даралт даах гэх мэт ялгаа нь өөр өөр байдаг. Үүнийг албан ёсны борлуулагч компаниас сайтар асууж хэрэглэх хэрэгтэй. Бохир усны хоолой нь дотроо гадна болон дотор талд хийх гэсэн хоёр төрөлтэй. Улбар шар өнгөтэй нь хөрсөнд булах зориулалттай бохир усны хоолой, харин саарал өнгөтэй нь барилга дотор ашиглах хоолой юм.
Урин дулаан цаг ирж байна. Амины орон сууц барих гэж буй хүн дулааны буюу халаалтын асуудлаа бүрэн шийдвэрлэхэд хэчнээн төгрөгийн зардал гарах вэ? Энэ бүгдийг цогцоор шийдүүлэхийг хүсвэл?
Дэлгүүрт, үйлчлүүлэгч нартай ярилцаж байхад дийлэнх нь энэ асуултыг тавьдаг. Ямар хэмжээтэй, юугаар барьсан, ямар материалаар, хаана барьсан зэргээс хамаарч айл бүрт харилцан адилгүй байдаг. 60 м2 талбайтай хувийн орон сууцны халаалт сантехникийн материалын зардал ойролцоогоор 3,0-4,5 сая орчим болно. Гадна бохирын септик систем оролгүйгээр шүү дээ. Хүмүүс төвийн бүсийн орон сууцанд амьдрахаас илүүтэй хотын төвөөс зайдуу, бие даасан амины орон сууцад амьдрахыг илүүд үздэг болж. Манай иргэдийн байнга гаргадаг алдаа байдаг. Байшин барихдаа хэтэрхий том барьдаг. Дулаан алдагдал ихтэй байшин барьдаг. Том гэдэг маань 150м2-аас дээш гэсэн үг. Гэтэл үүнээс дээш барьсан байшингийн халаалтын зардал өндөр гарна. Ордон шиг байшин барьчхаад сардаа сая гаруй төгрөгийн халаалтын зардал төлж байгаа айлууд зөндөө байна. Тэгэхээр энэ хэмжээний халаалтын зардал төлж байхаар түрээсийн байранд амьдарсан нь илүү дээр болж байгаа биз. Тиймээс байшингийн хамгийн тохиромжтой хэмжээ нь 40-100 м2 байх. Зуслангийн байшинд жилийн туршид байхгүй. Зуны хоёр сарын хугацаанд л байдаг. Өвөл цагт амралтын өдрүүдээр очих сонирхолтой. Гэтэл халаалт байхгүй учир тийшээ зүглэхийг хүмүүс хүсэхгүй. Үүнийг бүрэн шийдэх боломж аль хэдийнээ гарчихсан байхад хүмүүс тэр бүр мэдэхгүй байна. Жишээлбэл 40-60 м2 байрны дулааныг шийдвэрлэхийн тулд халаалтын цахилгаан тогоо буюу зуух авч тавина. Энэ нь ойролцоогоор зах зээл дээр 600,000- 2,5 сая төгрөгийн хооронд байна. Мөн цонх бүрийн дор радиатор тавина. Учир нь цонхноос дулаан их алддаг учраас цонх болгоны доор радиатор суурилуулна. Бидний хувьд судалгаа хийж, тооцоо гаргаж үзсэн. Халаалтыг бүрэн шийдвэрлэхийн тулд, халаалтын зуухтай, радиатортай, холбох хэрэгсэлтэйгээ нийлээд ойролцоогоор 3-4 саяын хооронд болж байсан. Үндсэндээ ийм хэмжээний зардлаар 15-20 жилийн халаалтын асуудлаа бүрэн шийдвэрлэж байна гэсэн үг. Ингээд байшин маань цаашаа томрох тусам тодорхой хэмжээний зардал нэмэгдээд явна. Нэг ширхэг радиатор дунджаар 75-250 мянган төгрөгөөр худалдаалагдаж байгаа. Гэтэл манайхан радиатораа сонгохдоо хүртэл буруу сонгодог. Зүгээр л Эрээнд зарагддаг секцтэй радиатор сонгодог. Уг нь халаалтын системээ зөв сонгож тавьсан мөртлөө радиатораа буруу сонгосон харагддаг. Бидний ярьдгаар секцтэй радиатор нь шингэн их ордог. Гэтэл манайд зарагдаж буй панель радиатор нь шингэн бага ордог. Та байраа халаахдаа 100 литр ус хэрэглэхүү эсвэл 30 литр ус хэрэглэхүү? Энэ хоёрын зардлын ялгаа маш их байдаг. Эхлээд, байшин барихдаа, дараа нь гарах ашиглалтын зардлаа тооцолгүйгээр байшингаа барьдаг нь манайхны нийтлэг алдаа болдог.
Гаднаас орж ирсэн бүтээгдэхүүнийг хэрэглэхэд нэг бэрхшээл байдаг. Заавар нь гадаад хэл дээр, эсвэл ойлгомжгүй, хэрэглэхэд төвөгтэй зэрэг. Танай цахилгаан тогооны хувьд хэрэглэгчдэд хэр ойлгомжтой вэ?
Манай худалдаж буй KOSPEL брэндийн халаалтын тогоо байна. Тухайн байрыг хэзээ эзэнтэй байх, эзэнгүй байх гэдгээ суурилуулж байгаа хүнтэйгээ яриад халаах цагаа тохируулчихна. Цагийн тохиргоо хийсэн л бол та тэр цахилгаан тогоондоо найдаад бүх асуудлаа март. Цахилгаан түр тасраад эргээд ирэхэд энэ тогоо автоматаар өөрөө ажиллаад л эхэлнэ. Цахилгаан тогооны хамгийн гол эд анги тенн байдаг. Тенн шатсан тохиолдол бараг байхгүй. Теннээ хамгаалсан бүтэцтэй. Мөн халаалтын системээ усаар халаах ахуйн тосол-оор халаах уу гэдэг нь их чухал асуудал. Өвөл цагт ус хийгээд орхивол хөлдөнө. Тэгэхээр зардал гаргаад хийлгэсэн тоног төхөөрөмж маань эвдэрчихвэл дахиад л эхнээс нь хийх хэрэг гарна. Тосол хийснээр та өөрийн байшингийнхаа системээ хамгаалж байна гэсэн үг. Цахилгаан тогоо маань өөрөө хөлдөхгүй, цахилгаан тасраад ирсэн ч автоматаар өөрөө ажиллаад эхэлнэ. Та өрөөний температураа 25 градус гэж тохиргоогоо хийсэн л бол тэр градусаараа л ажиллана. Өрөө дулаан алдагдалгүй бол цахилгаан тогоо температуртаа хүрээд унтарчихна. Халаалт нэгэн хэвийн болсон тохиолдолд энэхүү тогоо маань 30 минут ажиллаад хоёр цаг амарна. Айл бүрт цахилгааны төлбөр өөр өөр гараад байна гэдэг. Энэ нь нөгөө л цагийн тохиргоогоо хийж мэдэхгүйтэй л холбоотой асуудал. Дээрээс нь тухайн айлын дулаан алдагдалтай байдлаас хамаарна. Дулаан алдагдана гэдэг нь тухайн тогоо маань бүрэн халаах хүртлээ тасралтгүй ажиллаад л байна гэсэн үг. Тийм учраас хамгийн нэгдүгээрт өөрийн байшингаа дулаан алдагдалгүй барих шаардлагатай. Танай байшин дулаан алдагдалгүй бол та цахилгааны төлбөрт санаа зовох шаардлагагүй.
Хэрэглээний халуун усны бойлуур гэж юу вэ?
Бойлуур гэдэг нь энгийн үгээр хэлэхэд ус халаагч юм. Хэрэглэх хэрэгцээнийхээ усыг нөөцөлж халаадаг цахилгаан ус халаагч юм даа. Төв суурийн газрын халуун ус гардагүй дандаа хүйтэн устай газрууд байдаг. Жишээлбэл хөдөө орон нутгийн орон сууцнууд, хотод бол зуслангын болон төвөөс хол амины орон сууцнууд байна. Мөн төвийн халуун устай мөртлөө түр хугацаагаар халуун усгүй болчихдог газрууд байна. Зуны хугацаанд шугам засвар хийгдэж байна гээд сар гаруй хугацаанд халуун ус тасалчихдаг гэх мэт. Энэ үеэр нэгнийдээ очиж усанд ордог, эсвэл халуун усны газарт очдог гэх зэрэг хошин шог шиг асуудал болдог шүү дээ. Тэгвэл энэ бүхнийг яаж шийдэх вэ? Ус халаадаг хоёр төрлийн халаагч байна. Агшин зуурын ус халаагч, хэрэглээний ус халаагч бойлуур гэсэн хоёр төрөл байдаг. Үүнээс хэрэглэгч өөрөө сонгоод гэртээ суурилуулчихна. Халуун усгүй газарт л энэ хоёрыг тавина гэсэн үг. Жишээ нь Ганцаараа амьдардаг хүн юмуу, үсчин гоо сайхны салонд 30-50 литрийн бойлуур хэрэглэхэд тохиромжтой.Гурван ам бүлтэй айл бол 80-100 литр ч гэдэг юм уу. Олуулаа бол 150-300 литрийн ус нөөцөлж халаах хэрэгсэл авч тавина гэх мэт асуудлаа бүрэн шийдвэрлэх боломжтой. Бойлуур гэж юуг хэлээд байна вэ гэхээр “Хэрэглээний усыг нөөцөлж халаадаг төхөөрөмж”-ийг л хэлээд байгаа юм. Энэ төхөөрөмж нь нэг цагт тасралтгүй ажиллуулбал 1.5 – 2,2квт зарцуулдаг. Хэрэглэхэд их амархан хүйтэн усны шугаман дээрээ суурилуулаад болоо. Асааж унтраах шаардлагагүй. Хүйтэн усыг 75 градус хүртэл халаана. Градусдаа хүрээд өөрөө унтарчихна. Ус хэрэглээгүй үед халсан усаа 48 цагийн турш бариад л байж байна. Мөн удаан эдэлгээтэй. Халуун усаа шийдэх ийм амархан болсон.
Олон нийтийн дунд хэвшмэл болсон ойлголтууд байдаг. Жишээлбэл “Цахилгаан халаагуур хэрэглэхээр цахилгааны мөнгө өндөр гардаг. Үүнийг хэрэглэснээс, нүүрсээ түлээд байж байя” гэх зэрэг асуудлууд тулгардаг. Тэгвэл энэ цахилгаан тогоог хэрэглэдэг өрх, нүүрс түлж буй айл хоёрын эдийн засгийн ялгаа буюу хэмнэлттэй тал бий юу?
Өмнөх жишээн дээр аваад үзье. 40-60м2 талбайтай айл /гэр хороолол ч ялгаагүй/ нэг сард ойролцоогоор 120 мянган төгрөгийн үнэтэй нүүрс түлдэг. Энэ нь нэг портер нүүрс гэсэн үг. Тэгвэл энэ төхөөрөмжийг тавьсан айл мөн л ялгаагүй адилхан сард 120-150 мянган төгрөгийн цахилгааны төлбөр төлнө. Ялгаа нь юундаа байна вэ гэхээр? Манайхан дараа нь гарах урсгал зардал, цаг хугацааг тооцоолдоггүй. Та 120 мянгаар нүүрс аваад, ачих, буулгах, өдөр бүр түлэх, үнсийг нь асгах, асгасан үнс нь эргээд хувцас биед нь бохирдол үүсгэх, түүнийгээ угаах цэвэрлэх гээд маш их ажиллагаа шаарддаг. Энэ нь эдийн засгийн хувьд давхар, давхар хүндрэл учруулдаг. Харин цахилгаан тогоо тавьсан тохиолдолд та төвийн орон сууцад амьдарч байгаа юм шиг тухтай, дулаахан, сайхан амьдарна. Та нүүрс үнэртүүлж явахгүй, гэр бүлийн гишүүд, орчин тойрон цэвэр цэмцгэр байдалтай байна гээд их олон давуу талтай. Хэдэн зуун саяар төвийн байр худалдан авах уу харин Хэдхэн сая төгрөгийн зардал гаргаад орон сууцад амьдарч байгаа мэт тав тухтай амьдрах уу энэ таны сонголт. Хүмүүс ямар ч сайн бүтээгдэхүүний чанарт дандаа эргэлздэг. Гэтэл энэхүү бүтээгдэхүүн нь Монгол улсад орж ирээд аль хэдийнээ 10 гаруй жил болж байна. Эхний тавьсан айлуудын тогоо одоог хүртэл хэвийн ажиллаж байна. Чанарын хувьд эвдрэл багатай, эдэлгээ сайтай, хамгийн давуу тал нь эдийн засагт хэмнэлттэй, хамгийн ухаалаг цахилгаан тогоо юм. Хятадын адил төстэй бүтээгдэхүүнүүд 200-300 мянгын зөрүүтэй байдаг. Гэтэл өнөөх нь удалгүй эвдрэх жишээтэй. “Харамч хүн хоёр дахин төлдөг” гэдэг. Нэг удаа зардал гаргаад л хэдэн жилийнхээ асуудлыг бүрэн шийдвэрлэнэ гэсэн үг.
Алслагдсан аймаг сумдад хүрч ажиллах байдал нь ямар байдаг вэ? Жишээлбэл Увс аймагт амьдарч байгаа хүн энэхүү төхөөрөмжийг захиалж суурилуулахад яах ёстой вэ?
Аймаг бүрт хүрч ажиллана гэдэг маань хэцүү. Тухайн захиалж байгаа хүн зардлыг нь гаргаад угсралт хийх хүн явуулна гэвэл бас л хүндрэлтэй. Тийм учраас аймаг бүрт сантехник хийдэг хүмүүстэй бид бүхэн хамтарч ажиллаж байгаа. Мөн энэхүү төхөөрөмжийн угсрах заавар маань гадаад хэл дээр буюу Орос, Польш хэл дээр видео бичлэгээрээ байдаг. Үүнийг нь бид бүхэн Монгол орчуулгатай болгож байгаа. Ханандаа суурилуулахдаа яаж боохоос эхлээд бүх зүйлийг нь заагаад өгөх бичлэг байгаа. Хаана нь холбох, яаж угсрахыг нь бүрэн заагаад өгчихсөн учир заавал мэргэжлийн хүн гуйгаад байх шаардлагагүй. Ойр зуурын юм хийж чаддаг хүн бол чөлөөтэй угсрах заавар нь байж байгаа. Төхөөрөмж бүрийн хайрцганд хэрхэн яаж угсрах заавар нь байдаг. Энэхүү төхөөрөмж маань монгол улсад орж ирээд 10-аад жил болсон учир нэлээд аймгуудад хэрэглэгдэж байгаа.
Энэхүү бүтээгдэхүүнийг худалдан авахаар бол хаанаас, хэрхэн яаж авах вэ?
Манайх хоёр салбартай 10-р хорооллын “HERMES” худалдааны төвийн B1 давхрын С-17 дугаарын павильон. Мөн Гурвалжингийн гүүр даваад “BIG” худалдааны төв буюу хуучнаар “ТЭХ” захын 12 дугаар тоот павильоноор тус тус худалдаалагддаг. Хөдөө орон нутгийн иргэд заавал хотод ирж уулзах шаардлагагүй манай дэлгүүрийн 9003-3377, 9005-3377 дугаарын утсаар холбоо бариад захиалж болно. Явах чиглэлийн шуудангийн унаанд хүргээд өгнө. Сүүлийн үед орон нутгийн иргэд маань энэ мэтээр их захиалдаг болсон. Мянга сонсохоор нэг удаа ирж үзээрэй гэж хэлмээр байна. За тэгээд утаа гаргахгүй цахилгаан тогоо тавьснаар та өөртөө болон гэр бүлдээ мөн Улаанбаатар хотод амьдарч байгаа иргэдэд маш том хөрөнгө оруулалт хийж байна гэсэн үг.
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ
Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд barilga.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.